Otomasyon çabaları yüzlerce yıldır devam ederken her yeni gelişmede insanların işlerini kaybedebileceğine ilişkin abartılı yorumlar okuyoruz ve pek çoğu gerçekleşmiyor ya da beklenenden daha yavaş oluyor. Peki yapay zeka ve makine öğrenimi teknoloji dalgası bundan daha farklı olabilir mi?
ChatGPT’nin doğal dil işleme kabiliyetinin devrim niteliğinde olduğunu hemen herkes kabul ediyor. Bu teknolojinin kullanıcılara açılmasının ardından ilk tehdit edeceği mesleklerin ise içerik üreticileri ve gazeteciler olduğu düşünülmüştü ancak yeni yapılan bir araştırma bu tahmini desteklemiyor.
Massachusetts Teknoloji Enstitüsü’nde öğrenim gören doktora öğrencileri Shakked Noy ve Whitney Zhang’ın bir çalışmasına göre, veri analistleri ve insan kaynakları profesyonelleri, gazeteciler vb. içerikle ya da raporlamayla bağlantılı mesleklerde çalışan kişiler % 37 daha az zaman harcayarak ve daha üstün bir kalite ile haber bültenleri, kısa raporlar ve e-postalar üretebildiler.
Microsoft Corp. araştırmacısı Sida Peng ve üç ortak yazar tarafından yapılan ayrı bir deneyde, OpenAI girişimi tarafından geliştirilen ChatGPT gibi bir modele dayalı bir araç kullanan programcılar, bir web sunucusunu programlamak için gereken süreyi yarıdan fazla azalttı.
Bu sonuçlar beklentilerin ötesinde. Goldman Sachs Group Inc. ekonomistleri, yapay zekanın ekonomik büyümenin yapı taşı olan emek-verimliliği büyümesini her yıl yaklaşık %1,5 artırabileceği ve mevcut oranının fiilen iki katına kadar çıkabileceği sonucuna varıyor.
Elbette farklı meslekler yapay zeka devriminden farklı ölçekte etkilenecek. Open AI ve Pennsylvania Üniversitesi araştırmacıları ChatGPT benzeri bir modelden, hangi mesleklerin yapay zekadan en fazla etkileneceğini sordu. Bulaşıkçılar, motosiklet tamircileri ve kısa süreli aşçılar gibi bazı işlerin hiç maruz kalmadığı kabul edildi. En savunmasız meslekler arasında ise matematikçiler, tercümanlar ve web tasarımcıları vardı. Çalışma, tüm çalışanların yaklaşık %19’unun görevlerinin en az yarısının etkilendiğini ortaya koydu. Potansiyel olarak %100 zarar görebilecek mesleğin ise gazetecilik olduğu tespit edildi.
Bu iddialara ek olarak araştırmacılar ChatGPT’nin istenen görevlerde sık sık hata yaptığını ve bağlam dışı konulara fazla yönlendirme yaparak zaman kayıplarına neden olduğunu da belirtiyor ve en iyi sonuçların insan destekli otomasyon kullanımlarıyla alındığını da ekliyorlar.
İş için yapay zeka uygulamaları geliştiren Foundry.ai’nin ortağı Jim Manzi, “Büyük bir dil modelinin yapmaya çalıştığı, doğru yanıtları değil, tatmin edici yanıtlar sağlamaktır” diyerek bu durumu açıklıyor. Doğal dil işleme modellerinin önündeki en büyük engel sonuçlara odaklanmaktan çok insana benzer cevaplar vermeye odaklanması.
Manzi’ye göre bütün yapay zeka uygulamarı bu hatayı yapar: Bir köpeğin fotoğrafını bulmak için tasarlanmış bir algoritma, insanların köpeğe benzediğini söylediği resimler üzerinde eğitilir ve bu nesnel anlamda “doğru” değildir.