Girişim sermayesi (venture capital (“VC”)) yatırım sözleşmeleri portföy yönetim şirketlerinin belkemiğini oluşturmaktadır. Satın alınacak şirketin satın alım prosedürü, satın alınacak hissenin ne tür olacağı, ne zaman ve ne tür hissenin çıkartılacağı, ne zaman devredileceği gibi hususlar bu sözleşme türlerinin konusunu oluşturmaktadırlar.
Girişim sermayesi yatırım sözleşmelerinde yatırım sonucu elde edilen şirket hissesi payı gereği yönetimde oluşacak değişiklikler de sözleşmede yer alır. Yatırım sonrası yönetim kurulunda yatırımcının nasıl temsil edileceği, ne tür imtiyazlara sahip olacağı gibi konular düzenlenir.
SPA ve CLA sözleşmeleri yatırım alacak şirket ile yatırımcı şirketin Due Dilligence (“DD”) süreci sonunda imzaladıkları sözleşme tipleri arasındadır. Bu tip sözleşmelerin asıl amacı son sözleşme olan Share Holdings Agreement (“SHA”) için uygun koşulları hazırlamaktır. SPA ve CLA sözleşmeleri Türk hukukunda Türk Borçlar Kanunu ve Türk Ticaret Kanunu (“TTK”) hükümlerine tabiidirler.
1) SPA = Share Purchase Agreement (Hisse Alım Sözleşmesi)
Taraflar arasındaki DD sürecine müteakip yatırımcı şirketin, yatırım alacak şirketin “mevcut hisselerini” alması için düzenlenen bir antlaşma türüdür.
Bu antlaşma türünde DD sürecinde öne çıkan hususlar sözleşmeye eklenir. Buradaki amaç hisseleri satın alınacak olan şirketteki finansal, hukuksal vd. alanlardaki engel teşkil eden veya ileride engel teşkil edebilecek konuların belli bir süre zarfında düzeltilmesini teşvik etmektir. Bu sözleşmelerdeki önkoşullar (Conditions Precedent – CP) sözleşmenin taraflar arası bağlayıcı hükümlerini oluşturmuktadır. Ayrıca DD’de ve sözleşmede belirtilen noktaların düzeltilmesi için yatırım alacak şirket gayri kabili rücu “beyan ve tekeffülerde” (Representation and Warranties, RP) bulunur. CP ve RP’de belirtilen noktalar sözleşmede belirtilir[1].
Bu sözleşme türünde belli sayıda mevcut/çıkarılmış hissenin belli koşullar altında, belli teminatlar verilerek yatırımcı veya yatırımcılara geçmesi amacıyla hazırlanmaktadır.[2] SPA yatırımcı için oluşabilecek risklere karşı koruma görevi görmesi açısından belli hususlar içermektedir. İstenen amaç elde edilemezse, beklenen değerleme olmazsa oluşacak senaryolar bu sözleşme türünde konu edinilir. Ele alınan senaryolara bağlı olarak SPA’lar yüzlerce sayfayı bulabilmektedirler. [3]
2) CLA = Convertible Loan Agreement (Hisseye Dönüştürülebilir Borç Sözleşmesi)
CLA, TTK hükümlerinden doğan şirket içi borçlanma için pay sahibi olmanın zorunlu olması nedeni ile yatırımcı şirketin şirketten 1 (bir) adet pay satın alması ve daha sonrasında şirkete borç vermesi ile oluşturulan bir anlaşma türüdür. Bahsi geçen borç belli bir süre zarfında sözleşmede belirtilen koşullar sağlandıktan sonra şirketin “yeni ihraç edeceği” hisselere dönüşecektir. Bu sözleşmenin gereği olarak, şirket belirtilen koşullar sağlandıktan sonra Genel Kurula gitmeli ve borca karşılık yeni hisse ihraç etmelidir. Genel Kurul’un toplanmasını sağlamayı ve çıkarılacak yeni hissenin yatırımcı şirkete verdiği borç karşılığı olarak devredilmesini yatırım alacak şirketin diğer paydaşları gayri kabili rücu beyan ve kabul ederler.
Bu sözleşme türü yatırımcı şirket açısından oldukça avantajlı olmaktadır çünkü yatırım yapılan şirketin değerlemesi yatırımcı şirkete bağlıdır. Ayrıca belirlenen koşullar oluşmadığı takdirde veya sözleşmede bahsi geçen vadenin dolması halinde yatırımcı şirket borcu faiziyle beraber geri isteme hakkını saklı tutmaktadır.
Yatırım alan şirket için ise nakit akışını Yatırımcı Şirketlerin beklentisini tatmin eden bir sözleşme olduğundan dolayı kolaylaştırıcı bir antlaşma türüdür. Sözleşmede bahsi geçen borcun “tümünün” hisseye döneceği hususunda bir hüküm yer almaktadır. Ayrıca yatırım alan şirketin infisahı veya tasfiyesi durumunda yine bahsi geçen borcun tümünün şirket sermayesine ekleneceği hususunda bir hükmün yer alması gerekmektedir.[4]
[1] eticarethukuku.com/yatirim-asamasinin-temel-hukuki-surecleri
[2] hutchinsonthomas.com/what-is-a-share-purchase- agreement/#:~:text=Aug%2001%2C%202022,shares%20in%20the%20target%20company.
[3] AV. Ömer Faruk Can – Arz Portföy Hukuk İşleri Uzmanı
[4] kilinclaw.com.tr/convertible-note-sozlesmeleri/