Mali kaldıraç, tam istihdam durumunda görülen bütçe açığına alternatif olarak Richard Musgrave tarafından formüle edilmiştir. Saf bir bütçe ölçüsüne karşılık bu tanım mali etkinin ölçülmesi ile ilgilidir ve maliye politikası ile müdahalenin dönemsel hareketler üzerindeki etkisini değerlendirmek üzere kullanılır. Mali kaldıraç, reel kamu harcamaları, transferler ve vergilerin bazı koşullar içinde değişmesiyle farklılık göstermekle beraber, şu şekilde ifade edilir;
Formülde ifade edilen ΔG ve ΔT değişkenleri ağırlıklandırılmış bütçe açıklarındaki değişme, k değişkeni ise maliye politikası çarpanıdır. (ΔG – ΔT) ifadesi ağırlıklandırılmış cari bütçe fazlası veya açığını gösterir ve bütçe değişmelerinin toplam talep üzerindeki başlangıç etkisini ifade eder. Maliye politikası çarpanı ile çarpımı ise toplam etkiyi gösterir. Mali kaldıracın özelliği, gerçekleşen bütçeye ve etkisine ilişkin olmasıdır. Kamu harcamalarının cari, yatırım ve transfer harcamalarından oluştuğu ve vergilerin ise gelir ve harcamalar üzerinden alındığı hatırlanırsa, bu harcamaların ve vergilerin etkilerinin ağırlıklı toplamından oluşmaktadır. Başlangıç değerleri veri alındığında kamu harcamalarındaki değişmelerin (ΔG) 10 milyar TL, vergilerdeki değişmelerin (ΔT)
8 milyar TL ve çarpan değerinin 3 olduğunu varsayalım. Başlangıç değeri ne olursa olsun bütçedeki bu değişme genişletici etki yaratacaktır. Toplam talep üzerindeki başlangıç etkisi 2 milyar TL’dir. Mali kaldıraç ise;
mK = 6 milyar TL olacaktır.
Burada 3 önemli noktaya dikkat çekmek gerekmektedir. Birincisi, mali kaldıraç sadece maliye politikasındaki değişmelerin toplam talep üzerindeki etkisine ilişkindir. Ve bunun dışındaki hedefleri göz ardı eder. İkincisi, bu tanımın politika değişmelerinin gerçekleşen ve potansiyel çıktı arasındaki fark daraltma üzerindeki etkisini değerlendirmedeki geçerliliği, seçilen ekonometrik modele ve katsayıların büyüklüğünü tahmin etmede izlenen sürece bağlıdır. Üçüncüsü ise mali kaldıraç bütçe dengesindeki otomatik ve iradi değişmeler arasında bir ayrım yapmaz.
Daralan ekonominin daha da fazla daralmasını engellemek için yapılan harcama artışları, kamu istihdamı ve vergi indirimleri mali kaldıraç olarak düşünülebilir. Ayrıca gelişmekte olan ekonomilerin dış şoklara karşı olan hassasiyeti enflasyon ve işsizlik arasındaki ters yönlü ilişkinin farklı çalışmasına işsizlik artarken enflasyonun da artması gibi durumlara sebep olur. Bu nedenle bir ekonomideki normal daralma dönemlerinde mali kaldıraç enflasyonu yükseltmeden ekonomiyi canlandırır.