İşçi Yanılma Modeli

Klasik modelde işçilerin ve firmaların fiyat düzeyi konusunda tam bir bilgiye sahip oldukları kabul edilir. Bu yaklaşıma karşı çıkan bazı iktisatçılara göre, her firmanın ürettiği malın fiyatını bilmesine karşılık, işçiler emek arz ederken fiyat düzeyinin ne olacağını tam olarak bilmezler ve dolayısıyla da fiyat düzeyini tahmin ederler. Bu nedenle, emek talebi klasik modeldeki gibi gerçekleşen reel ücretin bir fonksiyonu olduğu halde, emek arzı beklenen reel ücretin bir fonksiyonudur;

İşçi yanılma modelinde emek arzının beklenen ücretin bir fonksiyonu olması, emek arzının aslında gerçekleşen reel ücret ile işçilerin fiyat düzeyi konusundaki yanılmalarının çarpımına bağlı olması anlamına gelir;

Bu denkleme göre, işçilerin bekledikleri fiyat düzeyi P(e) veri iken fiyat düzeyi yükselince, her alternatif reel ücret düzeyinde (W/P) emek arzı artar: Beklenen fiyat düzeyi veri iken fiyat düzeyi yükselince, fiyat düzeyi konusunda eksik bilgiye sahip olan ( fiyat düzeyinin yükseldiğinin farkında olmayan ) işçiler, reel ücretin arttığı kanısında olsalar da aslında firmalar nominal ücrete artış yapmış yapmışlardır. Bu sebepten dolayı nominal artınca daha fazla emek arz etmeye razı olurlar.

Grafikte emek arz eğrisi L_S1 konumundan konumundan L_S2 konumuna gelince istihdam düzeyinin L₁ ‘den L₂ ‘ye yükselmesinin nedeni, fiyat düzeyi konusunda tam bilgiye sahip olan firmaların, nominal ücret fiyat düzeyindeki artıştan daha az arttığı – reel ücret düştüğü sürece daha fazla emek talep etmeye zaten razı olmalarıdır. Yani grafikte beklenen fiyat düzeyi veri iken fiyat düzeyi yükselince, bir yandan nominal ücret ve emek arzı artmış, öte yandan nominal ücretin fiyat düzeyinden daha az artması sonucu reel ücret düşmüş ve talep edilen emek miktarı artmıştır. Fiyat düzeyi P₁ iken istihdam düzeyinin L₁ ve buna bağlı olarak hasıla düzeyinin Y₁ olmasına karşılık, beklenen fiyat düzeyi veri iken fiyat düzeyi P₂ ‘ye yükselince istihdam düzeyinin de L₂ ‘ye yükselmesi ve buna bağlı olarak hasılanın da artarak Y₁ ‘den Y₂ ‘ye yükselecek olması, kısa dönem arz eğrisinin pozitif eğimli olduğunu içerir.

Parasal modelin kurucusu Amerikalı iktisatçı M.Friedman tarafından geliştirilen ve işçi yanılma modeli diye nitelendirilen yukarıdaki analizde sözü edilen pozitif eğimli kısa dönem arz eğrisi, denklemle de ifade edilebilir;