DataKapital Blog

Maliye Politikası

Maliye Politikası Nedir

Maliye politikası, belirli ekonomik amaçlara ulaşmak için kamu maliyesi araçlarının kullanılmasıdır. Maliye politikası ekonomik birimler üzerindeki değişik etkiler toplulaştırıldığında, hükümet bütçesindeki değişmelerin milli gelir, işsizlik, enflasyon gibi makro büyüklükler üzerindeki etkileri ile ortaya çıkar. Maliye politikası ülkenin üretim düzeyini uzun dönemde tasarruf yoluyla etkiler. Ülkenin toplam tasarrufu iki kalemden oluşur:  kişiler ve kurumlar tarafından yapılan özel tasarruflar ve bütçe fazlasına denk gelen hükümet tasarrufları.  Mali genişleme hükümet tasarruflarında azalmaya neden olur. Düşük tasarruf düzeyi, ülkenin ya yeni tesis ve donanımına yapılacak olan yatırımları azaltır ya da dışardan alınacak borçları arttırır. Her iki durumda uzun dönemde istenmeyen sonuçlara yol açar.

Maliye politikası gelecekteki vergilerin yükünü de değiştirir. Örneğin, hükümet genişletici bir maliye politikası uyguladığı zaman borç stokunu arttırır ve gelecekte vergi mükellefinin yükünü arttırır. Bugünkü bir vergi indiriminin gelecekte bir vergi artışına neden olacağını fark eden kişiler gelecekteki vergileri ödemek üzere bugünkü vergi indirimi kadar tasarruf ederler. Ancak bireylerin gelecekteki vergi yükü konusunda uzak görüşlü olmamaları halinde, vergi indirimleri dolayısıyla elde ettikleri ek harcanabilir gelirin bir bölümünü harcarlarsa bu görüş geçerli olmayacaktır. Bu durumda bir vergi indirimi tasarrufları azaltacak ve toplam talebi arttıracaktır.

Maliye politikası teşvik yoluyla da ekonomiyi etkiler. Maliye politikasının kısa dönemli dalgalanmaları stabilize edebilmek için ve uzun dönemde doğal üretim düzeyini etkilemek için doğru kullanılmasının önündeki en büyük engel maliye politikasındaki değişmelerin değişik kesimleri olumlu ya da olumsuz etkileyen başka değişmelerle beraber yürütülmesidir.

Daralma döneminde talebi arttırmak için kamu harcamaları arttırılabilirken, enflasyonist dönemde talebi kısmak için harcamalar azaltılabilir. Harcamaların azaltılması belirli bir kalemin azaltılması şeklinde yapılabileceği gibi, belirli kalemlerin devreden çıkarılması şeklinde de yapılabilir. Siyasal otoritelerin sadece koruyu işlev yüklenmesi durumunda kamu harcamaları ekonomik ve sosyal hayata müdahale etmeyecek biçimde yapılır. Kamu harcamaları yönetsel, işlevsel ve ekonomik ölçütlere göre sınıflandırılabilir. Yönetsel sınıflandırmada harcamayı yapan kurum göz önüne alınır. İşlevsel sınıflandırmada bu kurumun hangi amaçla harcama yaptığı dikkate alınır. Ekonomik sınıflandırma da ise yapılan harcamanın ekonomik açıdan ne anlama geldiği göz önüne alınır. Ayrıca kamu harcamaları tüketim, yatırım ve transfer olmak üç grupta değerlendirilir.

Exit mobile version