Yazar: Rugyu *

Nasreddin Hoca’ya batıp giden eski aylara ne olduğu sorulduğunda hazret, ‘kırpıp kırpıp yıldız yaparlar’ demiş. Sahi, eskiyen uçakları ne yaparlar? Basitçe söyleyecek olursak, ya içindeki tekrar kullanılabilecek tüm aksam sökülerek emekli edilir veya zamanla artan bakım maliyetleri sineye çekilip kullanmaya devam edilir. Emekli edilip, tekrar kullanılabilir durumdaki parçaları söküldükten sonra geri kalan gövdesi ya haddehanede eritilerek ekonomiye kazandırılır veya bir müzede, bir parkta, bir kışla önünde statik olarak sergilenir. Eski olsun yeni olsun, bir uçağı güvenli olarak uçurabilmek yani uçuşa elverişli halde tutabilmek için düzenli olarak bakımlarının yapılması gerekir. Bakımlar, uçağın karmaşıklığına göre uçak sahibinin tek başına yapabileceği seviyeden, sivil…

Denizcilik tarihinde, 19. yy’ın ikinci yarısının ayrı bir yeri vardır. Sanayii devrimini takip eden ve buhar makinelerinin kara ve deniz ulaşımında yaygınlaşmaya başladığı bu dönem, özellikle askeri denizcilik için sanki bir milattır. Bu yarım asır içerisinde, dünya denizlerinde yaklaşık 3.5 asır boyunca hüküm süren kalyon devri kapanıyor, yerlerini önce çarklı, ardından uskurlu ‘vapurlar’a, yani buhar gücüyle tahrik olunan gemilere bırakıyordu. Böylece rüzgar durumundan bağımsız olarak gemi sevki mümkün hale geliyordu. Devrim sayılacak nitelikler sadece tahrik sisteminde değildi. Savaş gemisi denince zihinlerde canlanan görüntü, bu 50 yılda baştan sona değişmişti. Kalyonların bordaları boyunca uzanan, gülle atan, ağızdan dolma topların yerini taret…