Python objeleri tanımını genişletirsek, Python’da, her şey bir objedir. Bir obje, bir veri yapısı veya bir fonksiyon olabilir. Örneğin, bir string bir objedir ve string fonksiyonları kullanarak string verilerini işleyebilirsiniz.
Python’da kullanılan en yaygın veri yapılarından bazıları listeler, sözlükler, kümeler ve tuple’lardır. Bu veri yapıları, belirli amaçlar için tasarlanmış ve işleme uygun hale getirilmiştir.
Listeler, sıralı veri yapılarıdır ve elemanlarının herhangi bir veri tipi olabilir. Listeler, değiştirilebilir bir veri yapısıdır, yani elemanlar eklenebilir, silinebilir veya değiştirilebilir. Listenin elemanlarına, indeksleri kullanarak erişebilirsiniz.
Sözlükler, anahtar-değer çiftleri olarak depolanan bir veri yapısıdır. Sözlükler, bir anahtarın karşılık gelen değeri ile birlikte depolanır. Sözlüklerde anahtarlar benzersiz olmalıdır.
Kümeler, benzersiz öğelerin depolandığı bir veri yapısıdır. Kümelerin elemanları herhangi bir veri tipi olabilir ve kümelerde elemanlar sıralı değildir. Kümeler, özellikle matematiksel işlemlerde kullanışlıdır.
Tuple’lar, değiştirilemez sıralı veri yapılarıdır. Tuple’lar, farklı veri tiplerinin bir arada kullanılabildiği bir veri yapısıdır ve elemanları indeksleri kullanarak erişilebilir. Tuple’lar, değiştirilemez olmaları nedeniyle bazı durumlarda kullanışlıdır.
Python’da kullanılan diğer veri yapıları arasında stringler, sayılar, booleanlar ve daha fazlası yer alır. Bu veri yapıları, programlama dillerinde genellikle kullanılan veri yapılarıdır ve Python’da da kullanılır.
Her veri yapısı belirli işlevler ve yöntemler içerir. Bu yöntemler, veri yapısının belirli bir özelliğini kullanmanıza veya veriyi değiştirmenize olanak tanır. Örneğin, bir liste üzerinde append() yöntemi, listenin sonuna yeni bir öğe eklemenizi sağlar. Ya da bir sözlük üzerinde keys() yöntemi, sözlüğün anahtarlarını bir liste olarak döndürür.
Bu veri yapıları ve yöntemleri, Python programlama dili için önemli bir temel oluşturur ve programlamada verilerin yönetiminde çok önemlidir.
Python Veri Tipleri
Python programlama dili için temel bir yapı taşıdır ve programlamanın birçok yönünde kullanılır. Python, diğer birçok programlama dilinden farklı olarak, veri tiplerinin yanı sıra objelerle de çalışır. Bu nedenle, programlamada verilerin yönetimi ve işlenmesi için bu veri yapılarının anlaşılması önemlidir.
Sayısal Veri Tipleri
Python programlama dilinde kullanılan sayısal veri tipleri, çeşitli sayısal işlemler için kullanılır. Bu veri tipleri, matematiksel işlemler yapmak için kullanılır ve programlamanın temel yapı taşlarından biridir. Bu makalede, Python’da kullanılan sayısal veri tipleri olan integer (tam sayı), float (ondalık sayı) ve complex (karmaşık sayı) tiplerini detaylı olarak açıklayacağız.
Integer (Tam Sayı) Veri Tipi
Integer veri tipi, tam sayılar için kullanılır. Bu sayılar negatif, pozitif veya sıfır olabilirler. Python’da tam sayılar, int anahtar kelimesi ile tanımlanır. Integer değerler matematiksel işlemler için kullanılabilir.
a = 5
b = -10
c = 0
Float (Ondalık Sayı) Veri Tipi
Float veri tipi, ondalık sayılar için kullanılır. Float değerleri, ondalık kısımlar için virgül kullanarak tanımlanır. Float veri tipi, matematiksel işlemler için kullanılabilir.
a = 3.14
b = -2.5
c = 0.0
Complex (Karmaşık Sayı) Veri Tipi
Complex veri tipi, karmaşık sayılar için kullanılır. Karmaşık sayılar, gerçek ve hayali kısımlardan oluşur ve j harfi ile ifade edilir. Complex veri tipi, matematiksel işlemler için kullanılabilir.
a = 2 + 3j
b = -4j
c = 1 – 2j
Sayısal Veri Tiplerinin Matematiksel İşlemleri
Python’da sayısal veri tipleri, matematiksel işlemler için kullanılır. Aşağıdaki işlemler sayısal veri tipleriyle yapılabilir;
- Toplama (+)
- Çıkarma (-)
- Çarpma (*)
- Bölme (/)
- Üs alma (**)
- Mod alma (%)
# Integer işlemleri
a = 5
b = 3
print(a + b) # çıktı: 8
print(a – b) # çıktı: 2
print(a * b) # çıktı: 15
print(a / b) # çıktı: 1.6666666666666667
print(a ** b) # çıktı: 125
print(a % b) # çıktı: 2
# Float işlemleri
x = 2.5
y = 1.5
print(x + y) # çıktı: 4.0
print(x – y) # çıktı: 1.0
print(x * y) # çıktı: 3.75
print(x / y) # çıktı: 1.666666
Metinsel Veri Tipleri
Python’da metinsel verileri saklamak ve işlemek için kullanılan temel veri tipi stringdir. Stringler, metinsel verileri depolamak için kullanılır ve Python’da çift tırnak (” “) veya tek tırnak (‘ ‘) ile tanımlanabilirler. Stringler, başka veri tiplerine dönüştürülebilir ve çeşitli işlemler gerçekleştirilebilir.
Öncelikle, bir string değişkeni tanımlama ve atama işlemi yaparak başlayabiliriz. Aşağıdaki örnek, “hello world” adlı bir stringi bir değişkene aktarır.
Stringlerin birçok özelliği vardır ve birçok yöntemle değiştirilebilirler. Stringlerin karakterleri, indeksleri kullanarak erişilebilir ve stringlerde birçok yöntem bulunur. Örneğin, lower() yöntemi, stringin tüm karakterlerini küçük harfe dönüştürür. Ayrıca, upper() yöntemi, tüm karakterleri büyük harfe dönüştürür. Örneğin:
Stringlerdeki karakterlerin dizilimi değiştirilebilir. Örneğin, replace() yöntemi, string içinde belirtilen karakterleri başka bir karakterle değiştirir. Ayrıca, split() yöntemi, stringi belirtilen bir karaktere göre ayırır. Örneğin:
Bir diğer metinsel veri tipi de byte verileridir. Byte verileri, özellikle ağ veya veritabanlarından gelen verileri işlemek için kullanılır. Byte verileri, “b” ön ekini kullanarak tanımlanır ve bir byte dizisi olarak depolanır. Örneğin:
Byte verileri, birçok yöntemle değiştirilebilir. Örneğin, decode() yöntemi, byte verilerini string veri tipine dönüştürür. Ayrıca, fromhex() yöntemi, bir hex dizisini byte verilerine dönüştürür. Örneğin:
Bu şekilde, Python’da metinsel veri tipleri kullanarak farklı işlemler gerçekleştirebilirsiniz. Bu veri tiplerinin birçok özelliği ve yöntemi vardır ve kullanıldığı senaryolara göre farklı şekillerde kullanılabilirler. Örneğin, stringler özellikle veri işleme ve manipülasyonu için kullanılırken, byte verileri ağ veya veritabanı işlemleri için daha uygun olabilir.
Boolean Veri Tipleri
Boolean veri tipi, yalnızca iki değere sahip olan bir veri tipidir: True (doğru) veya False (yanlış). Python’da, boolean veri tipi bool anahtar kelimesi ile ifade edilir. Boolean değerler, koşullu ifadelerde, döngülerde ve işlevlerde kullanılır.
Örneğin, bir koşul ifadesinde, bir boolean ifade kullanarak bir ifadenin doğru veya yanlış olup olmadığını kontrol edebilirsiniz. Ayrıca, iki değer arasında bir karşılaştırma yaparak bir boolean değer döndüren karşılaştırma operatörlerini de kullanabilirsiniz.
Örnek olarak, bir değişkenin değerinin 10’dan büyük olup olmadığını kontrol eden bir boolean ifade oluşturalım:
Bu örnekte, x değişkenine 15 değeri atanır ve ardından x > 10 ifadesi kullanılarak, y değişkenine True değeri atanır. Son olarak, print() fonksiyonu kullanılarak y değeri ekrana yazdırılır.
Boolean değerler, mantıksal operatörler kullanarak birleştirilebilir. Python’da, üç mantıksal operatör bulunur: and (ve), or (veya) ve not (değil). Bu operatörler, birden fazla boolean ifadenin birleştirilmesi veya ters çevrilmesi için kullanılabilir.
Örnek olarak, and operatörünü kullanarak iki boolean ifadeyi birleştirelim:
Bu örnekte, x > 1 ve y < 20 ifadeleri and operatörü kullanılarak birleştirilir ve z değişkenine True değeri atanır. Son olarak, print() fonksiyonu kullanılarak z değeri ekrana yazdırılır.
or operatörü de benzer şekilde kullanılabilir. Ayrıca, not operatörü, bir boolean ifadeyi ters çevirerek kullanılabilir.
Boolean veri tipleri, ayrıca Python’da bulunan çeşitli fonksiyonlarda ve modüllerde de kullanılır. Örneğin, random modülü, rastgele bir boolean değer döndüren randint() fonksiyonuna sahiptir:
Bu örnekte, random modülü içe aktarılır ve randint() fonksiyonu kullanılarak 0 ve 1 arasında rastgele bir sayı oluşturulur. Bu sayı, 1’e eşitse x değişkenine True atanır.
None Veri Tipi
Python’da kullanılan veri tiplerinden biri de None’dur. None, belirsizliği temsil eden bir veri tipidir ve bir nesnenin veya değerin boş veya tanımlanmamış olduğunu gösterir. None, bir nesne veya değerin yokluğunu ifade ederken, False veya 0’dan farklı bir kavramdır. Bu makalede, None veri tipini detaylı olarak açıklayacağız ve kod örnekleriyle birlikte kullanımını göstereceğiz.
None, sadece bir değerdir ve belirli bir veri tipi değildir. None, bir değişkenin veya fonksiyonun değeri olarak atanabilir. None, bir dize, sayı veya boolean değeri gibi bir veri tipi değildir. None, yalnızca bir tek değer taşıyan bir veri tipidir.
None, genellikle bir değerin yokluğunu veya bir işlevin hiçbir şey döndürmediğini ifade etmek için kullanılır. Örneğin, bir fonksiyon, işlevsel bir çıktı döndürmek yerine None değeri döndürebilir. Aşağıda, bir None değeri atanmış bir değişkenin örneği verilmiştir:
Yukarıdaki kodda, None değeri, x değişkenine atanmıştır. Daha sonra, x değişkeni print() fonksiyonuna geçirilerek ekrana yazdırılmıştır. Sonuç, None değeridir.
None, bir koşul ifadesinde kullanılabilecek bir değerdir. Örneğin, bir değişkenin değerinin None olup olmadığını kontrol etmek için if koşulu kullanabilirsiniz. Aşağıdaki örnekte, bir fonksiyonun None değeri döndürmesi durumunda, “Hata: Fonksiyon boş değer döndürdü” şeklinde bir hata mesajı yazdırılır:
Yukarıdaki kodda, func() fonksiyonu, None değerini döndürür. Fonksiyon sonrasında result değişkenine atılır ve if koşulu ile kontrol edilir. Eğer result değişkeni None ise, hata mesajı ekrana yazdırılır.
Bir başka kullanım örneği, bir değer atanmadığı veya bir işlevin geri dönüş değeri belirtilmediği durumlarda, bir değişkenin varsayılan değerini ayarlamaktır.
Python Veri Yapıları
Python’da kullanılan veri yapıları, programlama da verilerin depolanması, yönetilmesi ve işlenmesi için kullanılır. Bu veri yapılarından bazıları listeler, sözlükler, kümeler, tuple’lar, stringler ve sayılardır.
Listeler, Python’da kullanılan en yaygın veri yapılarından biridir. Değiştirilebilir sıralı veri yapılarıdır ve farklı veri tipleri bir arada kullanılabilir. Bir listenin elemanlarına, indekslerini kullanarak erişebilirsiniz. Listeler, programlamada verileri depolamak ve yönetmek için oldukça kullanışlıdır.
Sözlükler, anahtar-değer çiftleri olarak depolanan bir veri yapısıdır. Bir anahtarın karşılık gelen değeri, sözlüğün değeri olarak kullanılır. Sözlüklerde anahtarlar benzersiz olmalıdır. Sözlükler, özellikle büyük veri kümelerini hızlı bir şekilde işlemek için oldukça kullanışlıdır.
Listeler
Python’da en sık kullanılan veri yapılarından biri listelerdir. Listeler, birçok veri elemanını tek bir değişkende saklamak için kullanılan değiştirilebilir sıralı veri yapılarıdır. Liste elemanları herhangi bir veri tipi olabilir ve farklı veri tipleri bir arada kullanılabilir.
Liste Oluşturma
Python’da bir liste oluşturmak için köşeli parantezleri [] kullanabilirsiniz. Liste oluşturulurken elemanlar virgülle ayrılır. Örneğin, my_list = [1, 2, 3, 4, 5] şeklinde bir liste oluşturabilirsiniz. Liste elemanları herhangi bir veri tipi olabilir, örneğin, bir liste içinde başka bir liste de saklayabilirsiniz.
Bu kodda, my_list adında bir liste oluşturduk. Listemiz 1, 2, 3, “apple”, “orange” ve [7, 8, 9] olmak üzere altı elemana sahiptir. Listenin elemanları farklı veri tiplerinde olduğundan, bir liste içinde her türlü veri tipini saklayabilirsiniz.
Liste Elemanlarına Erişim
Bir listenin elemanlarına erişmek için indeksleri kullanabilirsiniz. Python’da indeksler 0’dan başlar. Örneğin, my_list listesindeki ilk elemanı almak için my_list[0] kullanabilirsiniz. Benzer şekilde, diğer elemanlara da erişebilirsiniz.
Bu kodda, my_list listesinin elemanlarına eriştik. İlk öğeyi my_list[0] kullanarak aldık, 3. öğeyi my_list[3] kullanarak aldık ve iç içe geçmiş listenin 2. elemanına, yani 8’e erişmek için my_list[5][1] kullanarak aldık.
Liste Yöntemleri
Python’daki listeler, bir dizi veriyi depolamak için kullanılan en temel veri yapılarından biridir. Bu veri yapısı, programlama dillerinde sıklıkla kullanılır ve birçok yönteme sahiptir. Liste yöntemleri, listenin elemanlarını eklemek, çıkarmak, sıralamak, filtrelemek, aramak ve daha birçok işlem yapmak için kullanılır. Aşağıda, Python’da yaygın olarak kullanılan bazı liste yöntemleri ve örnekleri açıklanmıştır.
append()
append() yöntemi, bir listenin sonuna yeni bir öğe ekler.
liste = [1, 2, 3] liste.append(4) print(liste) # [1, 2, 3, 4]
extend()
extend() yöntemi, bir listenin sonuna başka bir liste ekler.
liste1 = [1, 2, 3] liste2 = [4, 5, 6] liste1.extend(liste2) print(liste1) # [1, 2, 3, 4, 5, 6]
insert()
insert() yöntemi, belirtilen indekse bir öğe ekler.
liste = [1, 2, 3] liste.insert(1, 4) print(liste) # [1, 4, 2, 3]
remove()
remove() yöntemi, belirtilen öğeyi listeden çıkarır.
liste = [1, 2, 3] liste.remove(2) print(liste) # [1, 3]
pop()
pop() yöntemi, belirtilen indeksteki öğeyi listeden çıkarır ve döndürür.
liste = [1, 2, 3] silinecek = liste.pop(1) print(liste) # [1, 3] print(silinecek) # 2
index()
index() yöntemi, belirtilen öğenin indeksini döndürür.
liste = [1, 2, 3] print(liste.index(2)) # 1
count()
count() yöntemi, belirtilen öğenin listede kaç kez geçtiğini döndürür.
liste = [1, 2, 2, 3] print(liste.count(2)) # 2
sort()
sort() yöntemi, bir listenin elemanlarını sıralar.
liste = [3, 2, 1] liste.sort() print(liste) # [1, 2, 3]
reverse()
reverse() yöntemi, bir listenin elemanlarını tersine çevirir.
liste = [1, 2, 3] liste.reverse() print(liste) # [3, 2, 1]
Liste yöntemleri, programlama dillerinde verilerin yönetimi için önemli bir araçtır.
Demetler
Eldeki verilerin saklanması ve yönetimi, herhangi bir programlama dilinin temelinde yer alır. Python’da, veri yönetimini kolaylaştıran birçok veri yapısı bulunmaktadır. Bu veri yapılarından biri de demetlerdir.
Demetler, değiştirilemez sıralı veri yapılarıdır. Yani, bir kez oluşturulduktan sonra içerisindeki elemanların değiştirilmesi mümkün değildir. Demetler, parantez () içerisinde virgülle ayrılmış elemanlar şeklinde tanımlanırlar. Örneğin:
Yukarıdaki örnekte, demet adında bir demet oluşturulmuştur. Bu demet, 1, 2, 3, “dört” ve “beş” elemanlarından oluşmaktadır. Demetlerde, elemanlara indeksleri kullanarak erişebilirsiniz. Indeksler 0’dan başlar ve soldan sağa doğru sırayla artar. Örneğin:
Yukarıdaki kod, demet demetinin ilk elemanını (1) ve dördüncü elemanını (“dört”) yazdırır. Ancak, demetlerde elemanları değiştirmek mümkün değildir. Örneğin, aşağıdaki kod hata verecektir:
Bu hatanın nedeni, demet adlı demetin değiştirilemez bir veri yapısı olmasıdır. Dolayısıyla, elemanlarını değiştiremezsiniz.
Demetlerde, listelerde olduğu gibi birçok yöntem ve işlem de mevcuttur. Bunlardan bazıları şunlardır:
- count() yöntemi, bir demetin içinde belirli bir elemanın kaç kez geçtiğini sayar.
- index() yöntemi, belirli bir elemanın demetteki indeksini döndürür.
- len() fonksiyonu, bir demetin eleman sayısını döndürür.
- + operatörü, iki veya daha fazla demeti birleştirir.
- * operatörü, bir demeti belirli bir sayıda tekrarlar.
Örneğin, aşağıdaki kodda demet adlı bir demet oluşturulmuş ve count() yöntemi kullanılarak “1” elemanının kaç kez geçtiği sayılmıştır:
Sözlükler
Python’da sözlükler, anahtar-değer çiftleri olarak depolanan bir veri yapısıdır. Her anahtar, karşılık gelen bir değere sahiptir ve bir sözlük içindeki anahtar-değer çiftleri süslü parantezlerle ({}) belirtilir.
Sözlüklerde anahtarlar benzersiz olmalıdır. Bir anahtarın karşılık gelen değeri, sözlüğün değeri olarak kullanılır. Bir sözlük içindeki anahtarlar, değiştirilemez bir veri tipi olan string, sayı veya tuple olabilir. Ancak sözlüklerin kendileri değiştirilebilir veri yapılarıdır, yani elemanları eklenebilir, silinebilir veya güncellenebilir.
Sözlükler, herhangi bir programlama projesinde sıklıkla kullanılan veri yapılarıdır. Örneğin, bir uygulama, kullanıcıların adlarını ve şifrelerini depolayan bir sözlük kullanabilir. Bu veri yapısı, uygulamanın kullanıcı bilgilerini hızlı ve verimli bir şekilde yönetmesine olanak tanır.
Python’da sözlükler için birçok farklı fonksiyon ve yöntem vardır. Bu yöntemler, sözlüklerin özelliklerini kullanmanıza veya sözlüğü değiştirmenize olanak tanır.
Sözlüklerin öğelerine erişmek için, sözlüğün anahtarını kullanarak çağrı yapabilirsiniz. Örneğin:
Sözlüklerde, öğelerin değerleri değiştirilebilir. Örneğin, ‘apple’ anahtarına sahip öğenin değerini 5 olarak güncelleyebilirsiniz:
Yeni bir öğe eklemek için, sözlük adı ve anahtarın yanı sıra yeni değeri de belirtmeniz gerekir. Örneğin:
Sözlükten bir öğe silmek için, del anahtar kelimesini kullanabilirsiniz. Örneğin:
Kümeler
Python’da veri yapıları arasında kümeler de yer almaktadır. Küme veri yapısı, matematikteki küme kavramına benzer şekilde bir veri yapısıdır. Bir küme, benzersiz öğelerin saklandığı, sırasız bir veri yapısıdır. Python’da bir küme, süslü parantezler içinde virgülle ayrılmış öğelerle oluşturulabilir.
Kümeler, matematiksel kümelerle benzer şekilde birçok işlem yapmaya olanak tanır. Örneğin, bir kümenin elemanlarını başka bir kümeden çıkarmak için “-” operatörü kullanılabilir.
Kümeler, eleman ekleme ve çıkarma gibi işlemler için de kullanışlıdır.
Kümelerin avantajlarından biri, “in” anahtar kelimesi ile eleman varlığının hızlı bir şekilde kontrol edebilmesidir.
Kümeler, listeler ve tuple’lar gibi indeksleme ve dilimleme işlemleri yapmaya olanak tanımaz. Bunun nedeni, kümelerin sıralı olmamasıdır. Ancak, kümeleri bir listeye veya tuple’a dönüştürerek, bu veri yapılarının özelliklerini kullanabiliriz.
