Farksızlık eğrileri kişilerin çalışma ve boş zaman arasındaki fayda maksimizasyon tercihlerini inceleyerek teorize eder. Bir ekonomide çalışabilecek durumunda m sayıda kişiden j ‘ninci kişi, belirli bir dönemde sahip olduğu toplam zamanı çalışmak ve boş zaman arasında faydasını maksimize edecek biçimde dağıtır. Klasik modelde para hayalinin veya yanılgısının olmadığı (iktisadi ajanların kar ve fayda maksimizasyonunu parasal değişkenler üzerinden değil reel değişkenler üzerinden gerçekleştirdiği ) varsayıldığından, klasik modelde çalışabilecek durumda olan bir kişinin belirli bir dönemde sahip olduğu toplam zamanı reel gelir ( nominal gelirin mal cinsinden değeri ) ve boş zaman arasında maksimum fayda elde edecek biçimde dağıtması söz konusudur.
Çalışabilecek durumda olan ve fayda maksimizasyonunu amaçlayan bir kişinin belirli bir dönemde sahip olduğu toplam zamanı reel gelir ve boş zaman arasında nasıl dağıttığı, farksızlık eğrileri teori çevresinde belirlenebilir. Bütçe doğrusu ve farksızlık eğrileri gibi iki temel araca sahip olan farksızlık eğrileri teorisinin reel gelir – boş zaman arasındaki kişisel zaman dağılımına ait grafiği aşağıdaki gibidir;
Grafikte KL doğrusu bireyin bir günde sahip olduğu toplam zamanın tümünü kullanarak elde edebileceği reel gelir – boş zaman bileşimlerini göstermektedir. KL bütçe doğrusunun yatay ekseni kestiği nokta ile orijin arasında kalan mesafe, kişinin belirli bir dönemde dinlenerek ve / veya çalışarak geçirebileceği toplam – maksimum zamanı verir. Kişi bu zamanın tümünü dinlenerek veya çalışarak geçirebileceği gibi, hem çalışarak hem dinlenerek de geçirebilir. Kişi tüm zamanını dinlenerek geçirirse, reel gelir sıfıra eşit olur. Tam tersine kişi zamanının tümünü çalışarak geçirirse, reel gelir 0K’ya eşit olur. Toplam zamanın örneğin 0A kadarını dinlenmeye AL kadarını çalışmaya ayırırsa reel gelir 0Y kadardır.
Kişinin belirli bir süre çalışarak elde edeceği gelir düzeyi, çalıştığı süre ile reel ücret haddinin ( nominal ücret haddinin mal cinsinden değerinin ) çarpımına eşittir. Örneğin kişinin zamanın tümünü çalışarak geçirmesi halinde elde edeceği reel geliri gösteren 0K, 0L ile reel ücretin çarpımına eşittir. 0K = ( 0L x w ). Dolayısıyla da KL bütçe doğrusunun 0K / 0L ‘ye eşit olan eğimi, aslında reel ücret haddine eşittir;
Reel ücret haddi ile bütçe doğrusu arasındaki bu ilişki, reel ücret haddindeki değişmenin bütçe doğrusunun eğimindeki değişme ile gösterilmesini mümkün kılar. Bu anlamda reel ücret arttıkça bütçe doğrusunun eğimi artar – bütçe doğrusu dikleşir.
Farksızlık eğrileri teorisinin ikinci temel aracı olan farksızlık eğrilerine aşağıdaki grafikte yer verilmiştir;
Tüketici teorisindeki farksızlık eğrileri nasıl tüketiciye aynı faydayı sağlayan alternatif X – Y bileşimlerini gösteriyorsa, grafikte farksızlık eğrileri de kişiye aynı tatmini sağlayan alternatif reel gelir – boş zaman bileşimlerini gösterir. Grafikteki farksızlık eğrileri tüketici teorisindeki farksızlık eğrileri ile aynı özelliklere sahiptir, negatif eğimlidirler, orijinden uzaklaştıkça daha yüksek bir tatmin düzeyini temsil ederler, kesişmezler ve kesinlikle dışbükeydirler.
