Sentiment analiz ya da duygu analizi, doğal dil işleme çalışmalarında kullanılan bir metin değerlendirme yöntemidir. Bu yaklaşım genellikle tespit edilen bir içeriği pozitif, nötr ya da negatif olarak kategorize eder ve bu kategorizasyonla elde edilen bilgilerden çıktılar üretir.
Disiplin sadece pozitif, negatif vb. kategorizasyondan ibaret değildir ve birden fazla uygulama alanı bulunmaktadır. Örneğin içeriklerin aciliyet durumlarına göre tespiti, insanların bir içeriğe ilgi duyup duymadığı, farklı ve daha kapsamlı duygu durumları için tasnifler (mutlu, üzgün vb.) yine sentiment analizin çalışma alanları kapsamındadır.
Sentiment analiz neden önemlidir?
Sentiment analiz ölçülmek istenen konu için doğrudan analiz öznesinin fikirlerini içeren alternatif veriler üretmektedir. Günümüzde analiz teknolojileri çoğunlukla gecikmeli ve doğrusal verilerle ölçüm yapar. Örneğin finansal enstrümanlara ilişkin ölçümlerin çoğu geçmiş fiyat hareketlerinden yola çıkarak, gelecekteki fiyat hareketlerini öngörümlemeye çalışır. Verileri temel analiz disiplinleri ile okumaya çalışan finansal yöntemler yine geçmiş verilerle, işleme alınmış yakın geçmişteki verileri kıyaslar. İş istihbaratı alanındaki çalışmalar ve kamuoyu araştırmaları da benzer yöntemleri kullanır ve bu konvansiyonel yöntemlerin tamamı gecikmeli analiz olanakları sağlar.
Sentiment analiz ise doğrudan bilgi kaynağına mikro ölçekte ve eş zamanlı olarak inerek, fikirleri ve eğilimleri tespit etme olanağı verir. Örneğin sosyal medyada bir konu özelindeki ifadeler anında tespit edilerek ve uygulamalar ile kategorize edilerek ölçülebilir. Böylece ölçülmek istenen objeye ilişkin beklentiler ve eğilimler objeye yansımadan ölçülebilir hale gelir. Finansal enstrümanlar özelinde örnek verilirse, sentiment analizle ölçülen metin ifadeler ve içerikler beklentileri yansıtır ve fiyata yansımadan ya da kısmen yansıdığında ölçüm çoktan yapılmıştır. Bu durum analiz olanaklarını, hızını ve güncelliğini bir adım ileriye taşır ve elde edilen bilgilerin daha asimetrik hale getirilerek karar vericinin daha büyük avantajlar elde etmesini sağlar.
Sentiment Analiz Hangi Sektörlerde ve Hangi Ölçekteki İşletmeler İçin İşlevseldir?
İşletmenin tüm paydaşları ve çevresi için, fikirlerin açık kaynaklardan ölçülebildiği sektörlerin tamamında sentiment analiz işlevseldir. İstenen etkinliğin sağlanabilmesi için;
- İşletmeyi ilgilendiren ve ölçülmesi istenen alanlarda yeterli miktarda ve metin formatında verilerin bulunması.
- Ölçüm konusunun ve amaçlarının karar vericiler tarafından net bir şekilde tanımlanabilmesi
- Ölçüm sonuçlarından elde edilen veri analitiklerinin, karar verici açısından maliyet etkin çözümler sunabilir olması.
Verimlilik açısından önemli öncüllerdir. Örneğin sosyal medya hesaplarını sentiment analizle takip edilmesini isteyen bir işletme, paylaşımlarına ve rekabet analizine ilişkin elde ettiği verilerin karar süreçlerine nasıl dahil olacağını belli senaryolar özelinde önceden tanımlarsa, elde ettiği verim artacak, daha az maliyet ve çabayla daha yüksek geri dönüş sağlayabilecektir.
Netice itibariyle sentiment analiz işletmelerin imajlarının, kampanyalarının ve uzun vadeli satış ya da segmentasyon analizlerinin, maliyet etkin bir şekilde yönetilmesine hizmet eden yeni bir teknolojidir. Yakın gelecekte ise bu çalışma alanındaki kompleksitenin ve dikey uzmanlığın sürekli artması ve uygulamaların giderek daha verimli ve etkin bir hale gelmesi beklenmektedir.