Trans-Pasifik Ortaklığı Antlaşması (TPP)

Trans-Pasifik Ortaklığı (TPP) veya Trans-Pasifik Ortaklığı Anlaşması, Avustralya, Brunei, Kanada, Şili, Japonya, Malezya, Meksika, Yeni Zelanda, Peru, Singapur, Vietnam ve Amerika Birleşik Devletleri arasında 4 Şubat 2016’da imzalanan bir ticaret anlaşmasıydı. O zamanlar yeni seçilmiş olan ABD başkanı Donald Trump’ın Ocak 2017’de TPP’den ABD imzasını geri çekmesinin ardından anlaşma gerektiği gibi onaylanamadı ve yürürlüğe girmedi. Geri kalan ülkeler, TPP hükümlerinin çoğunu içeren ve 30 Aralık 2018’de yürürlüğe giren Trans-Pasifik Ortaklığı için Kapsamlı ve Aşamalı Anlaşma adlı yeni bir ticaret anlaşması müzakere etti.

TPP, 2005 yılında Brunei, Şili, Yeni Zelanda ve Singapur tarafından imzalanan Trans-Pasifik Stratejik Ekonomik Ortaklık Anlaşması’nın (TPSEP veya P4) bir eklentisi olarak ortaya çıktı. 2008’den başlayarak, daha geniş bir anlaşma için görüşmelere ek ülkeler katıldı: Avustralya, Kanada, Japonya, Malezya, Meksika, Peru, Amerika Birleşik Devletleri ve Vietnam ile müzakere eden ülkeler on ikiye çıktı. 2017’nin Ocak ayında ABD anlaşmadan çekildi. Diğer 11 TPP ülkesi, Mayıs 2017’de anlaşmayı yeniden canlandırmak için anlaştı ve Ocak 2018’de anlaşmaya vardı. Mart 2018’de, 11 ülke, anlaşmanın gözden geçirilmiş versiyonu olan Trans-Pasifik Ortaklığı için Kapsamlı ve Aşamalı Anlaşma’yı imzaladı. Anlaşma, altı ülke (Avustralya, Kanada, Japonya, Meksika, Yeni Zelanda ve Singapur) tarafından onaylandıktan sonra, 30 Aralık 2018 tarihinde bu ülkeler için yürürlüğe girmiştir.

Orijinal TPP, ticarette hem tarife dışı hem de tarife engellerini azaltmak ve bir yatırımcı-devlet anlaşmazlık çözüm (ISDS) mekanizması oluşturmak için alınacak önlemler içeriyordu. ABD Uluslararası Ticaret Komisyonu, Peterson Uluslararası Ekonomi Enstitüsü, Dünya Bankası ve Kanada Küresel İlişkiler Baş Ekonomisti Ofisi, nihai anlaşmanın, onaylanması halinde tüm imzacı taraflar için net olumlu ekonomik sonuçlara yol açacağı sonucuna varırken, Tufts Üniversitesi’nden iki ekonomistin oluşturduğu alternatif bir metodoloji, anlaşmanın imzacıları olumsuz etkileyeceğini ortaya koydu. Pek çok gözlemci, ticaret anlaşmasının jeopolitik bir amaca hizmet edeceğini, imzacıların Çin ticaretine bağımlılığını azaltmak ve imzacıları ABD’ye yaklaştırmak amacını taşıdığını savundu.

Trans-Pasifik Ortaklığı
2010 yılı, bir TPP zirvesinde 12 olası üye devletin 10’unun liderleri
Türü	Ticaret anlaşması
Taslak	5 Ekim 2015
İmzalanma	4 Şubat 2016
Yer	Auckland, Yeni Zelanda
Geçerlilik	Yürürlükte değil
Şartlar (geçerli olması için)	Tüm orijinal imza sahipleri tarafından onaylanması veya orijinal imza sahiplerinin GSYİH’sinin %85’ine tekabül eden en az 6 ülkenin onayı
İmza sahipleri	11 ülke   Avustralya   Brunei   Kanada   Şili   Japonya   Malezya   Meksika   Yeni Zelanda   Peru   Singapur   Vietnam
Onaylayanlar	2 ülke   Japonya   Yeni Zelanda
Depoziter ülke	Yeni Zelanda
Diller	İngilizce (çatışma veya anlaşmazlık durumunda geçerlidir), İspanyolca, Vietnamca, Japonca, Fransızca